Eindhoven,
29
mei
2020
|
11:47
Europe/Amsterdam

Lagere groei Brabantse kantorensteden verwacht en kantoorfunctie verandert

De verwachting is dat de groei van de kantorenmarkt zal afremmen. Echter staan de kantorenmarkten van grotere Brabantse steden er robuuster voor dan tijdens de kredietcrisis in 2008, stelt vastgoedadviseur CBRE. De steden kennen een zeer geringe leegstand van ongeveer 6% in Eindhoven, 8% in Breda, 4% in ’s-Hertogenbosch en 6% in Tilburg. Daarmee zal de beschikbaarheid van kantoren ook in de komende periode zeer beperkt blijven. Met name in de stadscentra en rond grote stations is de leegstand laag: van 1,7% in ’s-Hertogenbosch tot 5,7% in Breda, met de stationsgebieden van Eindhoven en Tilburg hier tussenin. Tegelijkertijd blijft een groot deel van de pre-corona zoekvragen overeind. In Eindhoven is de totale kantoorvraag daarom momenteel circa 83.000 m2. Wel moet nagedacht worden over de veranderde functie van kantoren en de eisen die we eraan stellen na Covid-19.

Vergeleken met 2008

De kredietcrisis van 2008 en de daaropvolgende jaren waren moeilijke tijden voor de kantorenmarkten van de Brabantse grote steden. Bedrijven en organisaties moesten hun organisatie aanpassen aan de moeilijke marktomstandigheden en hadden minder werkplekken nodig. De vraag naar kantoorwerkplekken concentreerde zich steeds meer rond grote stations, in de goed bereikbare gebieden met veel voorzieningen. De leegstand liep in andere gebieden snel op, juist doordat daar veel nieuwe kantoren gebouwd zijn in de periode voor de financiële crisis. Nu is dat anders. De afgelopen jaren zijn er geen grootschalige kantoren bijgebouwd en zijn diverse kantoren omgebouwd tot voornamelijk woningen of hotels. Bovendien is er een beperkt aantal nieuwbouwplannen voor kantoren. Momenteel wordt alleen in Eindhoven De Bunker (circa 2.700 m2) nieuw gebouwd op risico (nog niet verhuurd of verkocht). En zijn er vergevorderde plannen voor nog twee kantoren van in totaal ongeveer 30.000 m². Ook in ’s-Hertogenbosch en Tilburg worden bij elkaar twee nieuwe kantoren van respectievelijke circa 9.500 m² en 10.000 m2 op risico gebouwd.

Leegstaande kantoorvloeren als percentage van de totale voorraad

Nieuwe functie van het kantoor

“Eigenaren hebben in Brabant de afgelopen jaren flink geïnvesteerd in de renovatie en vernieuwing van de bestaande gebouwen, waardoor bedrijven de ruimte hadden om te groeien. Nu er massaal weken lang is thuisgewerkt wordt ook duidelijk dat de functie van kantoren zal veranderen. De trend van op afstand werken is er een die al langer in ontwikkeling is. We hadden verwacht in 2030 daar de doorbraak van te zien, dat is nu echter in versnelling gekomen. Omdat bedrijven en medewerkers beseffen dat thuiswerken goed mogelijk is, verandert de manier waarop we het traditionele kantoor gebruiken. Er zal een nadrukkelijke verschuiving plaatsvinden in de verhouding tussen werkplekken en ontmoetingsruimtes. Voor die ontmoetingen kun je denken aan meer flexibele vergaderruimtes en aantrekkelijke bedrijfscafés of -restaurants. Verder zal technologie in gebouwen een grotere rol gaan spelen, ook die trend was al in ontwikkeling. Echter waar het eerst om efficiency ging zal het nu meer over veiligheid en gezondheid gaan,” aldus Eric Harmsen, director CBRE Eindhoven.

Groei stagneert maar nieuwbouw welkom

“Over het algemeen is het te verwachten dat de groei zal stabiliseren. Wij zien dat de zoekvraag in Eindhoven bijvoorbeeld is teruggelopen van circa 120.000 m2 naar ongeveer 83.000 m2. Deze reductie komt vooral doordat ondernemingen die geen directe noodzaak hebben actie te ondernemen voor hun huidige huisvesting de oriëntatie op alternatieve huisvesting voorlopig uitstellen. Echter, om aan de zoekvraag te voldoen en in de wetenschap dat ontwikkeling ervan drie tot vier jaar duurt roepen we overheden op om juist nu in gesprek te gaan met de markt over nieuwbouwplannen. Tegelijkertijd praten we met bedrijven over de veranderende functie van die ruimtes,” besluit Harmsen.